1930 yılında kurulan Demirspor, yalnızca Anadolu’ya ilk şampiyonluğu getiren kulüp olmadı. Aynı zamanda bütün sporlarında lokomotifi olarak 92 yıldır Eskişehir’de öncü isim oldu. Ve nice milli sporcular nice Avrupa ve Dünya şampiyonları yetiştirdi.
1930 Yılında kuruldu
Eskişehir Demirspor kulübü Cumhuriyet’in ilanından tam 7 yıl sonra Şaban Daga’nın Başkanlığında, Mehmet Mütevelli, Kemal Baydan, Tarık Kışınbay ve Sait Ataman gibi isimlerin çabalarıyla 30 Ağustos 1930 Cumartesi günü resmen kuruldu. Ve Türkiye’nin ilk Demirspor Kulübü olarak sonraki yıllarda kurulacak olan onlarca Demirspor kulübüne de rol model oldu. Demirspor, ata sporumuz olan güreşin yanı sıra cumhuriyetin ilanıyla birlikte Anadolu’ya giderek yayılmakta olan futbol, atletizm, halter, bisiklet, eskrim, voleybol ve basketbol gibi sporlarında lokomotifi oldu.
1940 Yılında Türkiye Şampiyonu oldu
Kurulur kurulmaz bütün branşlarda önemli başarılar yakalayan Demirspor özellikle dünya ve olimpiyat şampiyonu olan güreşçiler yetiştirmekle kalmadı. Futbolda da büyük patlama yaparak kuruluşunun henüz 10. Yılında Türkiye Şampiyonluğunu kazanarak İstanbul saltanatına son veren ilk Anadolu kulübü oldu. 1939-1940 sezonunda Mıntıkalar birincisi (Anadolu Grup birincisi) olarak Milli Küme birincisi Fenerbahçe ile 21 Eylül 1940 Cumartesi günü Ankara 19 Mayıs Stadyumu’nda finalde karşı karşıya geldi. Maçın 0-0 sonuçlanması üzerine bir gün sonra 22 Eylül 1941 Pazar günü tekrarlanan karşılaşmayı İsmail Çınar ve İskender Gürpınar’ın 2 golüyle 3-1 kazanan Demirspor 1939-1940 Türkiye Futbol şampiyonu olarak adını tarihe yazdırdı. Sonraki yıllarda ise 1941 ve 1946’da Gençlerbirliği, 1947’de Ankara Demirspor ve 1949 yılında ise Ankaragücü Anadolu’da şampiyonluk yaşayan diğer kulüpler oldu.
Saraçoğlu’nun elinden aldılar
Final maçı tahminlerin aksine beklenmedik şekilde Demirspor’un 3-1 galibiyetiyle sonuçlandı ve sıra şampiyonluk şiltinin verilmesine geldi. Zaferin mutluluğunu yaşayan Demirsporlu futbolcular sevinç içinde kapalı tribünün önünde yerlerini aldı. Protokol tribününden ağır adımlarla inen dönemin Hariciye Vekili (Dışişleri Bakanı) ve sonraki yıllarda Başbakanlık ve TBMM Başkanlığı da yapan Fenerbahçe Kulübü’nün 16 yıllık efsane Başkanı Şükrü Saraçoğlu, yenilginin şokunu henüz üzerlerinden atamayan Fenerbahçeli futbolcuların ve tribünlerin şaşkın bakışları arasında şampiyonluk şiltini Demirspor Kaptanı Mennan Yalın’a verdi.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
TARİH: 22 Eylül 1940
YER: 19 Mayıs Stadı – Ankara
DEMİRSPOR: Abdülkadir Arun, Nuri Kuran, Mennan Yalın (K), Celal Esemen, Fahri Adanır, İbrahim Yanartaş, Murat Babayiğit, Zeynel Karagöz, Ahmet Dizeroğlu, İsmail Çınar, İskender Gürpınar
FENERBAHÇE: Nuri, Şevket, Orhan, Hayati, Aytan, Faruk, Nazım, Kadri, Mehmet Reşat, Şaban, Muammer
GOLLER: İsmail Çınar (DS) ilk yarı 1-0
İskender Gürpınar (DS-2) 3-0 Mehmet Reşat (FB) 3-1
------------------------------------------------------------------------------------------------
Görkemli müzeye sahip
1930 yılından itibaren günümüze kadar sporun hemen hemen bütün branşlarında Eskişehir’i temsil eden ve halen faaliyetlerini amatörce sürdürmeye devam eden Demirspor’un 92 yıllık tarihinde kazandığı yüzlerce kupa, şilt, madalya gibi onur ödülleri bugün kulübün görkemli müzesinde, tarihi fotoğraflar eşliğinde gururla sergilenmektedir. Demirspor Müzesi, Eskişehir’de geçmişten günümüze adeta sporun tarihini yansıtan bir zaman tüneli gibidir. Türkiye’de birçok kulübün gıpta edeceği zenginlikteki müze, ilgi duyan tarihçilere, öğrencilere ve sporseverlere kapılarını her zaman açmaktadır.
Bütün sporların da lokomotifi oldu
Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren günümüze kadar 92 yıldır Eskişehir ve ülke sporuna büyük hizmetler veren Demirspor, hemen her branşta oldukça önemli sporcular yetiştirdi. Bu kulübün forması altında büyük başarılar yakalayan milli futbolcular, dünya ve olimpiyat şampiyonu olan güreşçiler, milli halterciler, milli eskrimciler, milli bisikletçiler, atletler, basketbolcular ülke sporuna yıllarca hizmet etti.
İşte ülke sporuna damga vuran bazı isimler
Birçok branşta önemli başarılar yakalan ve Türk Spor Tarihine adını altın harflerle yazdıran sporculardan bazıları şunlar;
Futbol: Abdülkadir Arun, Basri Dirimlili, Fehmi Sağınoğlu, Tevfik Kutlay, Yüksel Özbek, Nihat Atacan, Rasim Kara, Süreyya Özkefe, Ayhan Aşut
Güreş: 1948 Londra Olimpiyatları ve 1951 Helsinki Dünya Şampiyonası’nda 57 kiloda altın madalya alan Nasuh Akar. 1960 Roma Olimpiyatları’nda 52 kiloda altın madalya alan Ahmet Bilek, 1950 Stockholm Dünya Şampiyonası’nda gümüş madalya alan Ali Özdemir.
Eskrim: Osman Zeki Özden, Muzaffer Çilekar, Abdullah Yalçınkaya, Nuri Savaşkan, Mustafa Köksal, Akın Özden, Hakan Özden.
Halter: Kemal Başkır, İsmail Gülal, Ahmet Gülal, Mücahit Yağcı.
Bisiklet: Cumhurbaşkanlığı bisiklet Turnuvaları birincisi Osman Pak
Basketbol: Bir maçta attığı 161 sayılık rekoru hala kırılamamış olan milli basketbolcu Orhan Calba