Tebligat, hukuki işlemlerin yetkili merciler tarafından kanunlarda belirtilen usullere uygun olarak ilgilisine bildirilmesidir. Günümüzde yaşanan teknolojideki gelişmeler ve yenilikler sebebiyle, hukuk sistemimize giren Elektronik Tebligat ise, Tebligat Kanunu ve Elektronik Tebligat Yönetmeliği’ne uygun olarak elektronik ortamda gerçekleştirilen tebligattır.
7201 sayılı Tebligat Kanunu 7/a. maddesi ile hukuk sistemimiz içerisinde yer alan elektronik tebligat, 2018 yılında yapılan değişikliklerle yeniden düzenlenmiştir. Bu kanuni değişiklik kapsamında, yeni “Elektronik Tebligat Yönetmeliği” ile yeni bir e-tebligat sistemi olan Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) 01.01.2019 tarihinden itibaren uygulamaya geçmiştir. Elektronik Tebligat Yönetmeliği gereğince, tebligat çıkarmaya yetkili merciler tarafından gönderilen elektronik tebligat mesajı, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştırılmaktadır.
Mevzuatımıza göre, elektronik tebligatta tebliğ tarihi, tebligatın muhataba ulaştığı tarihte değil, ulaştığı tarihi takip eden beşinci günün sonu olarak belirlenmiştir. Danıştay 7. Dairesi E. 2017/2383, K. 2018/78 sayılı ve 11.1.2018 tarihli kararına göre, Tebligat Kanununun elektronik tebligata ilişkin hükümlerine uygun olarak bildirilen adrese elektronik ortamda gönderilen ve aynı gün okunan Mahkeme Kararının elektronik posta adresine ulaşmasından itibaren beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacağı kabul edilmektedir.
Söz konusu düzenleme uyarınca, elektronik tebligat kullanımı, zorunlu ve isteğe bağlı olarak ikiye ayrılmaktadır. Başlangıçta e- tebligat zorunluluğu yalnızca anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler için getirilmişken; yapılan değişiklikle, tüm özel hukuk tüzel kişileri, madde metninde sayılan tüm kamu hukuku tüzel kişileri ve 7/a f. 1’de yer alan gerçek kişiler bu zorunluluğa dâhil edilmiştir. Zorunluluk kapsamındaki kişilerin genişletilmesinin, tebligatın en kısa zamanda ve en az masrafla yapılması ilkesine uygunluğu yanında, yargılama sürecini kısaltarak yatırımcıların ülke tercihini güçlendirmesi bakımından ekonomik bir boyutu bulunmaktadır.
Elektronik Tebligat Yönetmeliği ile muhataplara elektronik tebligat aldıkları konusunda, farklı vasıtalar kullanılarak bilgilendirme yapılmasına imkân sağlanmıştır. Hüküm uyarınca, muhatap, adresini uzun süre kontrol etmese dahi, PTT’ye e- posta adresi ya da kısa mesaj alma özelliği bulunan bir telefon numarası vermek suretiyle kendisine e- tebligat mesajı ulaştığından haberdar olması mümkündür. Ancak, sözü edilen bilgilendirmelerin geç yapılması veya yapılamamış olması, tebligatın geçerliliğini etkilememektedir. Herhangi bir aksaklık nedeniyle muhataba bilgilendirilme yapılamamasının, sürelere bir etkisi bulunmamaktadır. Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu E. 2021/2, K. 2021/4 sayılı ve 22.9.2021 tarihli kararına göre, Vergi Usul Kanunu'nun 107/A maddesi uyarınca yapılan elektronik tebligata ilişkin telefon veya elektronik posta adresine bilgilendirme mesajı gönderilmemesinin, tebligatın süresini ve geçerliliğini etkilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Tebligatın mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmesi, adil yargılanma hakkının tesisi ve usul ekonomisi bakımından önem taşımaktadır. Zira mevzuatta öngörüldüğü şekilde yapılmayan tebligat, yargılamanın uzamasına neden olmaktadır. Yargılamanın makul sürede çözüme kavuşturulabilmesi için, tebligatın usullere uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan elektronik tebligat usulü, tebligatın en kısa zamanda usulüne uygun şekilde muhataba ulaştırılmasını sağlamasının yanında, kâğıt atıklarını azaltması yönüyle çevrenin korunmasına fayda sağlamaktadır. Elektronik tebligatın, tebligat hukukuna entegre edilmesindeki başlıca amaç, yargılamaya hız kazandırmaktır. Nitekim yasal düzenlemenin gerekçesinde, elektronik iletişimin klasik yollara oranla çok daha hızlı ve az maliyetli bir yol olduğu belirtilmiştir. Ayrıca tebligatın güvenilirliğinin arttırılması da e- tebligatın amaçları arasında yer almaktadır. E-tebligatın diğer olumlu özellikleri, elektronik ortamda gönderim ücretlerinin daha az olması ve tebligatların doğru kişiye doğru zamanda tebliğ edilmesi olanağı sağlamasıdır.
Bunun yanı sıra elektronik tebligata ilişkin hususların yönetmelikle belirlenmiş olması, kişisel verilerin ve bilgi güvenliğinin sağlanması, verilerin saklanması ve arşiv alanına ilişkinçözüme kavuşturulması gerekli mevzuat kaynaklı birtakım eksiklik ve sorunlar söz konusudur. Uygulama bakımından ise, toplumun bazı bölgelerinde internet kullanımının yetersizlik olması gibi konularda eksiklik ve soruların tespit edilmesi ile bu doğrultuda çözüm önerileri üretilmesi gerekmektedir.