Geçenlerde şehir dışından gelen bir arkadaşımla arabamızla, Yunus Emre Caddesinden Atatürk Bulvarına gideceğiz. Atatürk Lisesi önündeki trafik ışıklarında bekliyoruz. Yeşil ışık yandı, iki ya da üç otomobil ışıkları geçti, ışık tekrar kırmızıya döndü. Bir sevimli tramvayımız belediye yönüne geçti, beş dakika sonra ışık tekrar yeşil, üç, beş araç geçmeden ışık tekrar kırmızı ve arkasından otogar yönüne giden bir sevimli tramvayımız daha geçti. Biz kavşağı on dakikada geçtik, yolda arkadaşıma toplu taşıma yaptıkları için tramvayların kavşaklara geldiklerinde ışıkların tüm yönlerde lastik tekerlekli araçlar için kırmızıya dönerek onlara yol verdiğini anlatmaya çalışıyorum. Derdim, neden on dakika aynı kavşakta bekledik onu anlatmak. Şaşırdı ve dedi ki;
- Tramvayların kavşaklarda geçiş üstünlüğü yoktur. Tramvayların geçiş üstünlüğü trafik ışığı olmayan kavşaklar içindir.
- Olur mu dedim, emin misin?
-“Google yaz” dedi.
Yazdık baktık, trafik ışığı olan kavşaklarda, geçiş üstünlüğü olan araçlar içerisinde tramvaylar “YOK”. Yani olması gereken tramvayların kavşaklara geldiklerinde trafik ışıkları kendi yönlerine gelene kadar bekleyecekler, geçiş hakkı kendi yönlerine geldiğinde kendi yönlerindeki lastik tekerlekli araçlardan önce geçiş yapacaklar. Bizdeki uygulamada olduğu gibi tüm yönlerin anında durdurulup tramvayların geçirilmesi doğru bir uygulama değildir.
İlk zamanlarda tramvay sayısı ve hizmet verdikleri alan sınırlı olduğu için trafikte sebep oldukları sıkışıklık çok hissedilir olmayabilir. Ancak hizmet alanı yeni hatların artması ile birlikte genişledi ve hizmete alınan tramvay sayısı artmakta eğer aynı yöntem uygulanmaya devam edilirse, yani kavşaklara tramvayların her geldiğinde tüm yönlerde geçiş durdurulur ve tramvay geçirilirse şehir merkezinde trafikte kavşak geçmek imkansız hale gelecektir.
Bu uygulamanın sebep olduğu bir başka haksızlık toplu taşıma yapan otobüslere yapılıyor, onlar da vatandaşı taşıyorlar, onlar da toplu taşıma yapıyor, onların taşıdığı vatandaş gidecekleri bölgede veya mahallede tramvay hattı olmadığı için otobüsteler ve onlarda işe veya okula gidiyorlar. İsteyerek binmedikleri, mecbur oldukları için bindikleri otobüsler cezalandırıldığı için onlarda cezalandırılıyorlar. Kavşaklarda yüzlerce araç düzensiz tramvay geçişleri yüzünden bekletiliyor. Sonuç, hava kirliğine sebep olunduğu gibi gereksiz zaman kaybı meydana geliyor. Tramvaylar şehrin sadece küçük bir bölümüne hizmet verdiği halde tüm şehirde halka toplu taşıma hizmeti veriyor muamelesi yapılıyor. Ayrıca aynı haksızlık kavşaklardaki yaya vatandaşa da yapılıyor. Tüm dünyada yayaların geçiş üstünlüğü var bizde yaya bekletilip tramvaya yol veriliyor.
Konu trafik iken ikinci bir sorun; maalesef şehrimizde merkeze yakın bölgelerde kavşaklar birbirine çok yakın durumdadır. Bazı bölgelerde kavşaklar arası mesafe elli metreye kadar inmektedir. Tüm kavşaklar trafik ışıklarıyla donatılmıştır ancak bu kavşak ışık sistemlerinin birbirleriyle senkronizasyonunun kurulamaması sebebiyle araçlar yürüyememekte her elli metrede bir beklemek zorunda kalmaktadırlar. Üç tane üniversitesi olan bir sanayi şehrinde kavşaklar arası senkronizasyonu düzenleyebilecek, adına” yeşil dalga” denen trafik programını yazabilecek altyapı mı yoktur. Yoksa şehrimizi yönetenlerin isteği mi yoktur. İş konuşmaya ve şehirciliğe geldiğinde örnek “AVRUPA” şehri ilan edilen şehirde maalesef basit bir trafik programı bile uygulamaya konulamamaktadır.
NOT: Alt üst geçit yapmadan, trafik akış kontrol sistemleri kurmadan, kavşaklara sadece trafik ışığı koymak trafiği çözmez, sadece geçiş yönünü belirler ve trafiği yavaşlatır, bu bilimsel bir gerçektir. Her ağzını açtıklarında “ BİLİM “ diye başlayanlara duyurulur. SAYGILARIMIZLA,