Her ne kadar pek çok mecrada alkollü iken araç kullanılmaması konusunda pek çok yayın yapılsa da halen alkollü iken araç kullanıldığını müşahede etmekteyiz. Kanun koyucu alkollü araç kullanımı konusunda önce ticari araç ve hususi araç ayrımı yapmış daha sonrada promiller arasında ayrım yapmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48' inci maddesinde;
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile alkollü olan sürücülerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır" ibaresi bulunmaktadır. Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılır.
Emniyet güçlerinin yaptıkları tespit neticesinde, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile, 800 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır.
Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; ikinci defasında 1.003 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle alınır.
Alkollü bir şekilde trafikte üç veya üçten fazlasında yakalanma durumunda ise, 1.609 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin herhangi bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması hâlinde belirtilen süreler geçici alma süresinin bitiminde başlar.
Beş yıl içerisinde son ceza yediği tarihten itibaren sürücü belgeleri ikici defa geri alınan sürücüler, İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıkları tarafından çıkarılan yönetmelik gereğince sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine gönderilir.
Eğer son beş yıl içerisinde üç veya üçten fazla sürücü belgesi geri alınma durumu yaşanmış ise, ilgili sürücü psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulur.
PROMİL SINIRI NE KADAR?
Trafikte hususi araç sürücüler için 0.5 promil, ticari araç sürücüleri için 0.2 promil sınırı bulunmaktadır. Bu promil sınırları ile 1,00 arasındaki promil değerlerinde kişiler idari para c ezası ve ehliyet kısıtlaması gibi idari cezalara maruz kalır. Eğer trafikte alkollü bir şekilde yakalanan sürücünün promil değeri 1'in üzerinde ise 5237 sayılı TCK'nın 179/3. maddesinde düzenlenen suçu işlemiş sayılırlar ve 3 aydan 2 seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Alkol ve uyuşturucu madde etkisiyle veya başka bir nedenle "emniyetli bir şekilde" araç kullanamayacak kişinin, bu halde araç kullanması suçu, kasıtla işlenebilecek bir suçtur. Alkol ve uyuşturucu maddenin sırf kullanılmış olması bu suçun oluşması için yeterli olmamakla birlikte; Adli Tıp Kurumu Beşinci İhtisas Kurulu raporlarında istikrarlı bir şekilde vurgulandığı üzere; alkollü bir şekilde trafikte seyreden bir sürücünün alkol konsantrasyonu hangi seviyede olursa olsun bireysel farklılıklar göstermekle birlikte trafik güvenliği açısından değişen derecelerde risk oluşturabileceği ancak bu durumun tehlike arz edecek düzeyde olup olmadığı, dolayısıyla sürücünün tesiri altında bulunduğu alkol seviyesinde araç kullanması halinde güvenli sürüş yeteneğini kaybedip etmediği, bireyin o andaki sürüş ehliyetini belirleyebilecek dikkat, algı, denge, refleks, psikomotor ve nöromotor koordinasyon gibi nörolojik ve görme gibi oftalmolojik ve genel durumunun tespitine yönelik detaylı dahili muayenesine yönelik tıbbi verilerin değerlendirilmesi ile mümkün olabileceği, ancak böyle bir tespit yapılmamış olsa bile bireysel farklılıkları da elimine edebilecek şekilde 1,00 promilden yüksek olarak saptanan alkol düzeyinin, güvenli sürüş yeteneğini kaybettireceğinin bilimsel olarak kabulü gerektiği yönünde ve Yargıtay 12.Ceza Dairesi'nin 2012/12992 Esas - 2012/5144 sayılı kararı gereğince TCK 179/3 uyarınca 3 aydan 2 yıla kadar cezalandırılırlar.
TCK 179/2-3.
2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, (EKLENMİŞ İBARE RGT: 02.12.2016 RG NO: 29906 KANUN NO: 6763/16) üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Özetleyecek olursak
Hususi araç sürücüleri için
0 – 0,5 promil arası herhangi bir ceza yok
0,5-1 promil arası idari para cezası ve ehliyet kısıtlanması
1 Promil ve üstü idari para cezası, ehliyet kısıtlanması ve 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası
Verilen bu ceza hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. Bu durumda 5 sene içinde yeniden kasıtlı bir suç işlenmediği takdirde ceza infaz olunmayacaktır.
Gönül ister ki hiçbir zaman alkollü araç kullanılmasın cezalar alınmasın.
Hukukla ve huzurla kalın
