Eskişehir Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi Başkanı Suat Er Haberes Dergisi Eylül 2022 sayısına konuk oldu.
Haberes Dergisi ve www.haberes.com.tr Genel Yayın Yönetmenimiz Ayhan Aydıner ile keyifli sohbet eden Er; “2022’nin ilk sekiz ayında Eskişehir esnafına 145 milyon lira kredi verdik” dedi.
Eskişehir Esnaf Kefalet Kooperatifi ne zaman kuruldu? Kuruluşunun amacı neydi? Ne kadar üyesi var?
Eskişehir Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi 1957 yılında kuruldu. Kuruluşunun amacı esnafa düşük faizli kredi vermekti. İyi ki 1957 yılında böyle bir düşünce varılmış. Sadece Eskişehir’de değil tüm Türkiye’de 960 Esnaf kredi kooperatifi var. Böyle bir şeyi esnaf için Halk Bankası zaten esnaf için kurulmuş. Halkın bankası olarak esnaflara düşük faizle hizmet vermek için kurulan bir kurum. 8 binin üzerine hizmet verdiğimiz esnafımıza var.
Bugün esnaf en fazla ne kadar kredi kullanabilir. Çekilen kredinin ödeme şartları nasıl oluyor?
Bugün limitlerimiz 350 bin liraya kadar kredi veriyoruz. Ödemelerimiz 4 yıl 5 yıl ödemeli. 6 ayda bir taksit ödüyorlar. Sıfır ticari araç alacak esnafımız proforma faturayı buraya getirip müracaatını yaptığında 1 milyon lira tutarında kredi kullanabilir. İşyeri, dükkan alacak esnafımıza işyerinin ekspertiz değerini yaptırdıktan sonra 1 milyon liraya kadar kredi kullandırtıyoruz. Yedi yıl ödemeli böyle güzel kredilerimiz var. Küçük esnafa hitap ediyoruz. Ticaret Odasına kayıtlı olan esnaflarımıza maalesef kredi veremiyoruz. Esnaf Sanatkarlar Odaları Birliğine bağlı odalara kayıtlı olanlara veriyoruz. Kredi almak isteyenlerden, oda kaydı, sicil kaydı vergi kaydı istiyoruz. Aradığımız bu üç belge olduktan sonra 5 bin TL’den 350 bin TL’ye kadar kredi kullandırtabiliyoruz. Faizlerimiz şu anda yüzde 9,5. Bankalarda malum yüzde 30’ların üzerinde kredi faizleri. 350 bin lira yeterli mi? Artık malum. Bundan 3-4 yıl öncesine burada limitimiz 250 bin lira idi. Esnafımız 250 bin TL’yi aldıktan sonra ikinci el tır ve kamyon alabiliyordu. Şimdi malum araç fiyatları gibi her şeyin fiyatı katlandı. Esnafımız zorlanıyor. Ama yine de esnafın gidebileceği tek kapı Esnaf Kefalet Kredi kooperatifleridir.
2022 yılında Eskişehir esnafına toplam ne kadar kredi verdiniz?
2022’nin ilk sekiz ayında Eskişehir esnafına 145 milyon lira kredi verdik.
Sizce Eskişehir esnafının en büyük sorunu nedir?
Şimdi burada kamyoncusundan tut tuhafiyecisine, kasabından bakkalından tut manavına kadar her kesimden 8 binin üzerinde üyemiz var. Sadece Eskişehir değil. Türkiye’de tüm esnaflar sıkıntı yaşıyor. Esnafımız pandemi döneminde yaşadığı zorlukları ve sıkıntıları hala üzerinden atabilmiş değil. Pandemi ve kapanmalar sonucunda her şeyin birikimi olan borçlar, vergi borcu, Bağ-Kur, kira borcu esnafı etkiledi. Esnafımız o kamburunu hala atmış değil. Esnafı hala düzeltemedik. O biriken borçlar kaç sene geçmedikten sonra bizim esnafımız düzlüğe çıkmaz. İnşallah tekrarını yaşamayız. Öyle bir kapanma esnafı tamamen bitirir.
Yeni iş kurmak isteyen genç girişimcilere tavsiyeleriniz neler?
Esnaflığa heves eden girişimci kardeşlerimiz varsa ilk önce hesabını kitabını iyi yapmalılar. Görüyoruz iş yeri açıyorlar. Kiralar çok yüksek. Çok büyük masraflar yaptıktan sonra işyerini 6 ay, 1 sene sonra kapatıyorlar. AVM’leri de göz önüne alarak o işyeri tutar mı tutmaz mı diye iyi araştırma yapmamalılar. Açacakları işyeriyle ilgili daha önceden çalışma yapmalılar. Yoksa araştırmadan çok büyük masraflar ederek açtıkları işyerini kapatmak zorunda kalmaları onları çok üzüyor. Bir işyeri açarken, her şeyi hesaplamalılar.
Eskişehir’de yıllardır sevilen ve takdir edilen bir insansınız. Size daha önce siyaset ile ilgili teklifler olmuştu. Siyaset yapmayı düşünüyor musunuz?
50 yıldır Eskişehir’de yaşıyorum. 32 yıl Şoförler Odası, 30 yıl Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifinde görev yaptım. Bugüne kadar burada hiçbir kurum yöneticisiyle sivil topluk örgütüyle hiçbir husumetim olmadı. Hiçbir tartışmam ve sürtüşmem de olmadı. Eskişehir’de ne isek o olduk. Öyle göründük. Ben siyaseti hiç düşünmedim. Hiçbir siyasi partiye kayıtlı değilim. Ama birileri bir yerde görev verilecek olduğu zaman malum bir zaman Odunpazarı Belediye Başkanlığına aday olma niyetinde bulunduk. Bu saatten sonra da pek öyle bir düşüncem yok.
Suat Er’in Hayatındaki kırılma anı neydi?
Eşim Dudu hanımla evlenmem hayatımdaki kırılma anımdır. Mutlu evliliğim var. Dört evlat yetiştirdim. İki oğlum ve iki kızım var. Hepsini üniversite okuttum. Hepsini de bir yerlere getirdim. Benim Eskişehir’deki çevrem çocuklarımla tanıştığı görüştüğü zaman ben teşekkür takdir alıyorum. Beni en mutlu edende budur.
İyi ki bunu yaptım dedikleriniz nelerdir?
İyi yaptın dediğim başta çocuklarımın tahsilidir. İyi ki onları okutmuşum. İyi ki onların ellerine altın bilezik takmışım. Yanlış hiçbir şey yaptığımı sanmıyorum. Yaşım 67 uzun yıllar bu görevlerde bulundum. Alnımızı leke sürdürmeden, mutlu bir şekilde Şoförler Odası Başkanlığını bıraktım. 32 yıl sonra kendi isteğimle ‘aday değilim’ dedim. Yanımda başkan vekili olan kişiye kurulu bir düzen olarak bıraktım. En büyük mutluluğum budur. Alnımızı leke sürdürmeden Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi de aynı o şekilde bırakırım. Gördüğünüz gibi bu makamın olduğu bu yeri 2 yıl önce 5,5 milyon artı KDV ile birlikte 7 milyon liraya aldık. Burası 630 metrekare. Şu anda bu yer 30 milyon lira değerinde. Ben esnafımıza böyle şeyler kazandırdığım zaman mutluluktan uçuyorum.
En çok neye kızarsınız?
En çok haksızlığa ve adaletsizliğe kızıyorum. Onu bir türlü hazmedemiyorum. Ben insanlar arasında ayrım yapmam. Kişileri hep aynı gördüm. Çocukla çocuk oldum. Büyükle büyük oldum. Ben A Partisi, B partisi, C Partisi demeden herkesle kucaklaştım. Eskişehir’de sivil toplum kuruluş yöneticilerinin tamamıyla çok candan içten barışığım ama haksızlığa yanlışa hiç tahammülüm yok.
En son ne zaman ağladınız?
Bir arkadaşımın 1 yıl önce ameliyata gönderirken onun boynuna sarıldım. İşte en son o zaman ağladım.
Üyelerinize ve Eskişehirlilere son bir mesajınız var mı?
Hiçbir üyemiz hiçbir esnafımız bu kapıyı kapatmamalı. Özellikle üstüne basa basa söylemek istediğim esnafımız. Temerrüt faizine düşmesin. Bu esnafımız avukata düşmesin. İcraya düşmesin. Hiçbir esnafımız çıkıp da diyemez ki Eskişehir’de 2 ay sonra icraya verdiler 3 ay sonra avukata verdiler diyemez. Bizimde bağlı bulunduğumuz üst birliğimiz var. Elbette boyumuzu aşana kadar günü geçen senetleri tutabildiğimiz kadar tutuyoruz. Mecbur kalıp, avukata icraya gönderdiğimiz zaman bizimde içimiz sızlıyor. Bu kapı tüm esnafa açık. Nasıl 1957 yılından bugüne kadar hizmet veriyorsa Bundan sonra esnafımıza her zaman lazım. Bu kapıyı kapatmasınlar. Bu kapı hep onlara açık olsun. Bizi seçimle getirdiler. Herkes gelip buraya çayını kahvesini içerek, derdini sorununu paylaşarak, her türlü hizmeti bizden görür. Tutabildiğimiz kadar senetleri tutuyoruz. Avukata gönderdiğimizde içimiz sızlıyor. Onlardan isteğim bu kapıyı kapatmasınlar.