“Şehrimize Bir Eşik Atlatmak Zorundayız”

Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş Haberes Dergisi’nin Aralık 2022 sayısına konuk oldu.

Haberes Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ayhan Aydıner’in sorularını yanıtlayan Kesikbaş; “İhracat ve mesleki eğitim. Bunlar olmazsa olmazlarımızın başında geliyor. Bu iki konuda mutlaka şehrimize bir eşik atlatmak zorundayız. Çünkü gelecekte var olacak ve şehrimizi daha büyük bir çekim merkezi haline getireceksek yapmamız gerekenler var” dedi.

Eskişehir Sanayi Odası’nın üyesi sayısı ne kadar? Hangi sektörler daha ağırlıklı? 

Bugün Eskişehir Sanayi Odasına üye firma sayısı yaklaşık 1000’e, çalışan sayısı 65 bine, firmaların toplam cirosu 8 milyar dolara, 250’nin üstünde direkt ihracatçı firmaya, 3 milyar doların üstünde ihracat tutarına ulaşılmıştır. Ancak bir ülkenin gelişmişliğini ve büyüklüğünü gösteren göstergelerden birinin üretim ve ihracatta rakamlarındaki yüksekliği olduğu düşünüldüğünde bu rakamların daha da yukarı taşınması için çalışıyoruz. Eskişehir Sanayi Odası olarak, bölgemizde sanayicimize ve yatırımcılarımıza eksiksiz bir hizmet verebilmek için sürekli projeler geliştirmekte ve yeni yatırımlar yapmaktayız. Eskişehir sanayinin gücünü gösteren Eskişehir’de GSMH’nın sektörel dağılımında Tarım %7, Sanayi %42, Hizmetler %51 oranında pay almaktadır. Firma sayısına göre sektörel dağılıma baktığımızda ise Metal Ürünleri İmalat Sanayi 13,6, Makine İmalat Sanayi 12,5, Kimya, Kauçuk ve Plastik Sanayi 11,7, Gıda Sanayi 10,7, Taş ve Toprağa Dayalı İmalat Sanayi 10,7, Kağıt, Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayi 10,2, Elektrikli Ürünler Sanayi 9,2, Diğer İmalat Sanayi  9,1, Madencilik Sektörü 7,1, Ana metal sanayi 3,3, Hazır Giyim ve Tekstil Sanayi 1,9 oranındadır.  

Üyelerinize hangi hizmetleri veriyorsunuz?

 İhracat ve mesleki eğitim. Bunlar olmazsa olmazlarımızın başında geliyor. Bu iki konuda mutlaka şehrimize bir eşik atlatmak zorundayız. Çünkü gelecekte var olacak ve şehrimizi daha büyük bir çekim merkezi haline getireceksek yapmamız gerekenler var. Projelerimizden bahsedecek olursak en önemlilerinden biri ESO Akademi ve Model Fabrika’dır.  ESO Akdemi içerisinde yer alan ESO Mesleki Eğitim Merkezi ise iş arayan değil aranan insanları yetiştirerek, çalışma hayatına kazandırmaktadır. ESO tarafından gerçekleştirilen ve BEBKA'nın destekleri ile yapılan merkez İl Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliğinde Eskişehir’e mesleki eğitimde yeni bir soluk ve istihdam sağlamaktadır. Mevcut Eskişehir Turgut Reis Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde hizmet veren ESO Akademi’nin, günün şartlarına göre modernize edilerek ve eğitim alt yapısı güçlendirildi.  Şehrimiz sanayisine eğitimli, alanında donanımlı insanların yetiştirileceği ESO Akademi Projesi, şehrimizin nitelikli eleman ihtiyacına çözüm sunmaktadır. 18-35 yaş arası, işe ihtiyacı olan ama bir vesile ile ekmeğini eline alamamış gençlerimize meslek kazandırıyoruz.

Diğer taraftan ESO Akademi, bünyesinde, 10-14 yaş arası öğrencilere yönelik kodlama eğitimlerinin verilmesi amacıyla, ESO Kodlama Aracı oluşturulduk. Proje, STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) eğitim modeli ile yürütülmekte ve Türkiye’ye örnek olması planlanan çalışmada şehrimizde özellikle teknolojiye ulaşmada dezavantajlı olan okullar ziyaret edilerek çocukların günümüz teknolojilerini daha iyi tanıması ve temel düzeyde kodlama öğrenmeleri sağlamaktadır.

Eskişehir Sanayi Odası olarak, üyelerimizin ihracat kapasitelerini önemli oranda artıracak “Dış Ticaret İstihbarat Merkezi (DTİM) projesini de hayata geçirdik. İhracat için gereken büyük veri ESO tarafından DTİM aracılığıyla üyelerimize sunulmaktadır. Dış Ticaret İstihbarat Merkezi’nin ESO Üyesi firmaların hedef pazarlara ve potansiyel müşterilere ulaşmalarını sağlamaktadır. Bu sayede üyelerimiz küresel rekabette avantaj elde etmektedir. Eskişehirli firmalara sistematik bir şekilde bilgi ve dış ticaret istihbaratı sunmaktayız.

ESO Sürdürülebilir ve Yeşil Sanayi birimimiz ise ihracat ve üretimde oyunun kurallarını değiştirecek Yeşil Mutabakata sürecine üyelerimizi hazırlamaktadır. 

Yukarıda çok kısa bahsettiğimiz projelerimize ilave olarak bugün 5 yıldızlı A sınıfı Akredite oda olan Eskişehir Sanayi Odası, Avrupa Birliği İşletmeler Ağı, Avrupa Havacılık Kümeleri Ortaklığı, Avrupa Otomotiv Kümeleri Ağı, Avrupa Demiryolu İşbirliği Girişimi, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (Asean) Sektörel Diyalog Ortaklığı üyesidir. İhracat Destek Ofisi, Vize Merkezi, Hukuk Birimi, Sağlık Ofisi, Kamu Kurumları İrtibat Noktası, Mesleki Yeterlilik Belgesi Sınav Organizasyonu Odamız bünyesinde yer almaktadır. Çok kısa süre önce Üye firmalarımızın ve çalışanlarının kurumsal ve bireysel kabiliyetlerinin artırılması amacıyla oluşturulan ESO Akademi Online Eğitim Portalı hizmete açılmıştır.  Speed-Match Uluslararası İkili İş Görüşmeleri, Ulusal İş Ağlarını Geliştirme Projesi, Yeşil Yol Demiryolu ile Limanlara Bağlanma Projesi devam eden projeler arasında yer almaktadır.

Hayata geçirdiğiniz çok önemli bir proje olan Eskişehir Model Fabrika Projesini anlatır mısınız? Bu projeyle hedeflediğiniz nokta nedir?

Odamız koordinatörlüğünde yürütülmekte olan Eskişehir Model Fabrika projesi, üretici firmaların yalın üretim yöntemlerini kullanarak verimliliklerinin artırılması, üretimden kaynaklı israfların önlenmesi ve maliyetlerin düşürülmesi noktasında ciddi katkılar sağlayacaktır. Eskişehir Model Fabrika, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın destekleriyle, inşallah birkaç ay içerisinde üretici firmalarımıza hizmet vermeye başlayacaktır.

Eskişehir sahip olduğu üretim kabiliyetleri ile uçaklar, helikopterler, insansız hava araçları, kamyonlar, trenler ve gemiler için motor üretebilme kapasitesine sahiptir. Bu özelliği ile Eskişehir, ülkemizin ve Avrupa’nın en önemli motor üretim merkezlerinden biri konumundadır. Türkiye'nin yüksek teknolojili ürün ihracatındaki hedefinin yüzde 15 olduğu düşünüldüğünde, Eskişehir olarak bugünden hedefi yakaladığımızı belirtmek isterim. Kısa bir zamanda inşallah yüzde 20'leri aşmayı da hedefliyoruz.

Önümüzdeki dönemde sıklıkla anılacak olan ve ikiz dönüşüm olarak adlandırılan yeşil ve dijital dönüşüm süreci üretim ve uluslararası ticarette radikal değişikliklere yol açacak. İklim değişikliği, sürdürülebilirlik, karbon ayak izi, verimlilik ve yenilenebilir enerji gibi kavramlar en çok kullandığımız kelimeler arasına girecek. İşte bu noktada Eskişehir Model Fabrika, diğer adıyla yetkinlik ve dijital dönüşüm merkezi firmalarımızın en büyük yardımcısı olacaktır.

Göreve geldiğiniz günden beri geniş vizyonunuzla dikkat çekiyorsunuz. ESO Akademi’de geçtiğimiz günlerde büyük bir başarıya imza atarak Türkiye Birincisi oldu. Bu konuda bilgi verebilir misiniz?

Eskişehir Sanayi Odası Mesleki Eğitim Merkezi ESO Akademi projemiz, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) tarafından gerçekleştirilen Ortak Yarınlar Ödül Programı'nda Türkiye Birincisi seçildi. Türkiye genelinde 180 aday içerisinde finale kalan, halk oylaması ve jüri kararı ile birinci seçilen ESO Akademi, istihdam ve eğitim konusunda Gençlerin Yolunu Açan en başarılı proje olarak nitelendirildi.  Bildiğiniz gibi genç işsizliği ve mesleksizlik sorunlarının çözümüne katkı sunabilmek için Mesleki Eğitim Merkezi projesinin hayata geçirdik. Gençlerimizin meslek bulamama sorununu ortadan kaldırmak ve alacakları eğitimlerle hayata başarılı şekilde atılabilmelerini sağlamak amacıyla kurduğumuz ESO Akademi Mesleki Eğitim Merkezi’ni köprüden önceki son çıkış olarak adlandırdık. Gençlerimize eğitimler vererek fabrikalarda, iş yerlerinde çalışabilecek ya da kendi işini kurmuş girişimciler haline getirmeyi arzuladık. Projemizi hayata geçirdiğimiz günden itibaren meslek arayışı olan her gençlerimize umut olduğumuzu gördük ve bunu katlamış olarak bir kez daha gurur duyduk. Eskişehir Sanayi Odası bir kez daha başarısını kanıtladı. Gençlerimiz ve hemşerilerimizin verdikleri destek için minnettarız.

Sizce Eskişehir’in ve Eskişehir sanayisinin en büyük sorunları neler?

Bu noktada iki konuyu önemli buluyoruz. Bunları çok büyük sorunlar olarak değil ancak aşmamız gereken problemler olarak görüyoruz. İlki birlikte çalışarak, birlikte üretim eğilimini arttırmamız gerekmekte. Çünkü aynı sektörde yan yana faaliyet gösteren işletmelerin dahi birbirleri ile iletişim kurmadıkları/kuramadıklarını gözlemliyoruz. Bunu ortak çalışma kültürünü geliştirerek aşmamız gerek. Bizler bu sorunu aşmak içinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Diğer aşılması gereken problem ise üretim tesislerine ulaşmada yaşanan yol problemidir. Eskişehir’de sanayi üretiminin büyük kısmı aynı alana toplanmış OSB ve diğer sanayi bölgelerinde gerçekleştirilmektedir. Kuzey - Güney çevre yollarının yapılması, Mevcut çevre yoluna yan yollar yapılarak trafiğin hafifletilmesi, Sanayi bölgelerine tramvay, metro, banliyö ile toplu ulaşım sistemlerinin getirilmesi, Eskişehir OSB girişinin trafik akış ve güvenliğini sağlayacak şekilde modernize edilmesi, TEKSAN ve çevre sanayi bölgelerinin üst geçit yol sistemi ile Eskişehir OSB ‘ye bağlanması gerekmekte. Kentin batıya, sanayinin doğuya doğru planlı şekilde büyütüldüğü Eskişehir’de ulaşım her geçen gün maliyeti, zaman kaybını, trafik ve çevre kirliliğini arttırmakta. Bugün Eskişehir sanayi bölgelerinde bulunan Eskişehir OSB, KOBİ OSB, ESTİM, Oto Galericiler Sitesi, EMKO ve TEKSAN dikkate alındığında, bu bölgelerde çalışan 75 bin üzerinde kişinin olduğunu biliyoruz.  

Eskişehir sanayisinin limana bağlanması konusu şu anda ne durumda?

Eskişehir’in limanlar bağlantısı var. Fakat Gemlik limanına hala bir bağlantı sağlayamadık. Eskişehir’in olmazsa olmazlarından biri Gemlik Limanına bağlanmak. Bu konuda çalışmalarımız sürüyor. Diğer taraftan Yeşil Yol Projemiz ile İzmit Körfez Limanlarına bağlantımız sağlanıyor.

Yeni yılda çıkması beklenilen Emeklilikte Yaşa Takılanlar Yasası sanayiciyi nasıl etkileyecek?

Aralık sonunda TBMM’ye gelecek ve tüm ülkede yaklaşık 5 milyon kişiyi kapsayacak olan EYT düzenlemesi iş dünyasını çok yakından ilgilendirmektedir. Sanayiciler olarak bizler çalışanlarımızın yanındayız ve kazanılmış olan haklarının kendilerine verilmesinden yanayız. Bununla birlikte söz konusu düzenleme işverenleri de ciddi şekilde etkileyecektir. Üyelerimizle yaptığımız anket ve araştırmaların sonuçları gösteriyor ki, firma bazında değişmekle birlikte, işgücü kaybının yüzde 20’nin üzerinde olacağı tahmin edilmektedir. Bu durumda oluşacak olan kıdem tazminatı yükü ve nitelikli eleman kaybının mutlaka devletimizce değerlendirilmesi ve gerekli destek mekanizmalarının geliştirilmesi beklenmektedir.

ESO olarak kırsalda yeni projeler yapmayı düşünüyor musunuz?

 Kırsalda bulunan kadın üreticilerimizle ve kadın kooperatiflerimizler uzun zamandır çalışıyoruz. Birlikte projeler geliştiriyor ve satın almalar yapıyoruz. Şirketlerimizin hem yılsonunda hem de zaman zaman yurt içi ve yurt dışı müşteri ziyaretlerinde hediye olarak verdiği promosyonları, hediyeleri kadın kooperatiflerinden temin ediyoruz. Kadın üreticilerimize yönelik zaman zaman seminerler ve paketleme-ambalajlama konusunda eğitimler gerçekleştiriyoruz.  Bunların tümüne devam edeceğiz.